حال خانه موزه صبا کوک است - وبمستر وبلاگ

با این حال این موزه در دوره های مختلف افت و خیزهای زیادی را تجربه کرد. در این موزه علاوه بر تماشای معماری قاجاری، وسایل و آثار شخصی استاد صبا هم به نمایش گذاشته شده است. بخش دیگری از این خانه به موزه مردم شناسی اختصاص دارد که عروسک های آن و لباس هایش به وسیله منتخب اسفندیاری همسر استاد صبا ساخته شده است. تماشای این موزه در هیاهوی محله ظهیرالاسلام خالی از لطف نیست.

آرامش یک خانه قجری

ابوالحسن صبا پیش از مرگش وصیت نموده بود که خانه اش به موزه تبدیل گردد؛ وصیتی که در سال 53 و چند سال بعد از مرگ او محقق شد. این خانه ملک آبا و اجدادی استاد صبا بود که سال ها پیش به وسیله پدرش ابوالقاسم خان، پزشک دربار ناصرالدین شاه خریداری شده بود و بعدها به خانه ابوالحسن صبا تبدیل شد.

این موزه ارزشمند که در ابتدا به وسیله وزارت فرهنگ و هنر از خانواده صبا خریداری شده بود یکی از برجسته ترین موزه های بیوگرافیک محسوب می گردد. وسایلی که از صبا در این موزه نگهداری می گردد بسیار ارزشمند و خاطره انگیزند و تمام آن ها را همسرش به موزه اهدا کرد. بعلاوه چند نت از فرامرز پایور به چشم می خورد که شاگردانش به خانه ابوالحسن صبا تقدیم نموده اند.

معماری درون گرا

خانه صبا معماری درونگرای قاجاری دارد. پنجره های چوبی و چنددری ها، نور اتاق ها را تامین می نمایند و راه به حیاط خانه می برند. پشت دری های سفید و ساده، آرامش به خصوصی به این خانه داده اند. خانه ای که زیر زمین آن محل تدریس استاد بود و از رفت و آمد بزرگان موسیقی دوران صبا خالی نمی شد.

خانه، حیاطی نعلی شکل دارد. یعنی اگر در حیاط بایستید می توانید در سه جهت آن اتاق های تو در تویی که یه هم راه دارند را ببینید و تنها یک دیوار حیاط است که اتاق و ساختمانی به آن تکیه نداده. بعلاوه این خانه که درست در ابتدای یک بن بست قرار گرفته، دو در ورودی دارد؛ در اصلی که به مهمان خانه نزدیک تر است و معمولا مهمانان از آن تردد می کردند و دری کوچک که به حیاط باز می گردد و سر از کوچه بن بست در می آورد.

این در معمولا برای رفت و آمد راحت و آزدانه اهل خانه به بیرون استفاده می شد تا مزاحمتی برای مهمان ها به وجود نیاید. هنرمند و شاعری در دوره حیات استاد صبا در تهران نبود که از این خانه و محافل آن خاطره ای نداشته باشد.

چهره های آشنا در خانه صبا

موزه صبا با اشیاء و آثار به جای مانده از صاحب خانه تزئین شده است. از عینک و عصا و لباس گرفته تا دست نوشته ها و سازهای استاد صبا. در میان این سازها، ساز دست ساز صبا هم به چشم می خورد. سازهایی که در این موزه نگهداری می شوند روزگاری طنین خوش هنر ابوالحسن صبا را می نواختند و هنوز هم قابل استفاده هستند.

روی دیوارهای این خانه می توانید عکس های قدیمی ای را ببینید که صبا و جمع دوستانش در گوشه گوشه این خانه گرفته اند. بعلاوه عکس های دیگری که به همراه دیگر اشیاء این خانه، روایتگر زندگی ابوالحسن صبا هستند. در میان این عکس ها، چهره آشنای شهریار شاعر هم به چشم می خورد که یکی از مهمانان همیشگی خانه صبا بود.

جای دنجی برای مردم شناسی

اشیاء به نمایش درآمده در خانه موزه صبا را می توان در دو دسته جا داد؛ اشیا و آثاری که به معرفی زندگی ابوالحسن صبا می پردازند و اشیائی که در بخش مردم شناسی به نمایش گذاشته شده اند. بخش مردم شناسی با عروسک های دست ساز و بعلاوه لباس هایی که به وسیله منتخب اسفندیاری ساخته و دوخته شده، تکمیل شده است و اهدایی او به این موزه است.

بعلاوه کتاب های آموزشی مختلف از جمله آموزش خیاطی با متدهای نو که به وسیله منتخب اسفندیاری نگارش شده و حاصل تجربه و آموزش های او در فرانسه و اروپا. این مجموعه شامل 90 عروسک با لباس های مختلف قومی و محلی ایرانی است.

عروسک هایی که خانم اسفندیار در موزه به نمایش درآورده است، شامل لباس های محلی مناطقی چون قم، یزد، خراسان، کردستان، گیلان، بندرعباس، ترکمن صحرا و ... هستند. منتخب اسفندیار اولین زنی بود که نگارش دستور صنایع دستی و خیاطی را انجام داد و علاوه بر گردآوری هنرهای دستی چون خیاطی و گلدوزی در قالب کتاب، به تدریس نیز می پرداخت.