از دلیل تا درمان دررفتگی مچ پا - وبمستر وبلاگ

دررفتگی مچ پا

در رفتگی مچ پا به دلیل جراحت و یا پارگی بافت نرم، در اثر اعمال نیروی ناگهانی به مچ پا ایجاد می گردد که باعث می گردد مچ پا به سمت خارج دامنه طبیعی حرکتی خم گردد. وقتی چنین اتفاقی می افتد، استخوان ها از محل طبیعی خود خارج می شوند و درنتیجه ایجاد دررفتگی می نمایند.

نیروی لازم برای دررفتن مچ پا بسیار زیاد است، به همین خاطر این نوع جراحت در نتیجه تروما و آسیب به این محل ایجاد می گردد. بنابراین این نوع آسیب در ورزش های تماسی مثل راگبی و هاکی و بعلاوه در ورزش هایی مثل فوتبال و بسکتبال که به تغییر سریع جهت نیاز دارد، بسیار رایج است.1

علائم دررفتگی مچ پا

شایع ترین علامت و نشانه در رفتگی مچ پا، افزایش ناگهانی درد مچ پا در محل آسیب دیده است که اغلب تا ساق پا توسعه می یابد. بیمار، معمولا پس از جراحت، به دلیل عدم توانایی در تحمل وزن خود بر روی پاها، قادر به ادامه فعالیت های عادی خود نیست.

احتمال ایجاد تورم و حساس شدن ناحیه مچ پا نیز در بیماران مبتلا به در رفتگی مچ پا وجود دارد و اغلب، مچ پا خارج از محل خود و غیر طبیعی به نظر می رسد. بعضی بیماران نیز به دلیل آسیب به بافت نرم، دچار اختلال در رسیدن جریان خون به ناحیه پا می شوند و در نتیجه ظاهری کبود ایجاد می نمایند. گاهی اوقات بیماران از بی حسی و سوزن سوزن شدن پا نیز رنج می برند.1

دلیل در رفتگی مچ پا

در رفتگی مچ پا به دلیل آسیب شدید وارد شده به مچ پا است. این آسیب منجر به پاره شدن یک و یا چند رباط مچ پا می گردد. رباط سبب می گردد استخوان سر جای خود باقی بماند و جا به جا نگردد.

این اتفاق در تصادفات رانندگی و ورزش هایی که با پریدن های زیاد همراه است، رخ می دهد. در بسیاری از موارد مچ پا زمانی که فرد بعد از پریدن، به سطح زمین می رسد دچار در رفتگی خواهد شد.2

چه افرادی بیش تر در معرض خطر در رفتگی استخوان مچ پا قرار دارند؟

در صورت داشتن شرایط زیر، فرد بیش تر در معرض خطر در رفتگی مچ پا قرار گرفته است:

انجام دادن حرکات ورزشی حرفه ای

داشتن سابقه شکستگی، دررفتگی و پیچ خوردگی مچ پا در گذشته

غیر طبیعی بودن مچ پا از بدو تولد

ابتلا به نشانگان اهلرز - دنلوس. (Ehlers-Danlos syndrome) که باعث ضعیف شدن و شل شدن رباط ها می گردد

سیگاری بودن

چاق بودن.2

فرق شکستگی و دررفتگی مچ پا در چیست؟

شکستگی و در رفتگی شدید مچ پا ممکن است بسیار مشابه به نظر برسن. هر دو مورد باعث درد ناگهانی ، تورم و عدم توانایی در کنترل وزن بدن می شوند. شدت در رفتگی مچ پا ممکن است بسیار متفاوت باشد و همواره به یک میزان مچ پا را درگیر نمی نماید. شکستگی ها (به غیر از شکستگی های فشاری) تقریباً همواره به میزان ای شدید هستند که باعث ایجاد علائم زیر می شوند:

شکستگی ها باعث درد ناگهانی شده و ممکن است بسیار دردناک باشند

افرادی که دچار شکستگی استخوان می شوند، دیگر قادر به ادامه فعالیت خود نیستند و بعید است بتوانند به دویدن ، پریدن یا راه رفتن ادامه دهند.

یکی از ویژگی های شکستگی استخوان تورم است

زیرا شکستگی باعث خونریزی می گردد. استخوان ها حاوی میزان زیادی خون هستند و به همین خاطر وقتی دچار شکستگی شوند خون درون استخوان وارد بافت های اطراف می گردد. این مساله خیلی سریع اتفاق می افتد، و به همین خاطر مچ پا در اثر شکستگی به سرعت دچار تورم شده ، و معمولاً طی 30 دقیقه اول بعد از آسیب دیدگی مچ پا متورم به نظر خواهد رسید.

کبودی به دلیل تورم ناشی از خون ایجاد می گردد

ممکن است این کبود شدن بلافاصله اتفاق نیافتد زیرا معمولا مدتی طول می کشد تا کبودی به سطح پوست رسیده و قابل مشاهده گردد.

عدم توانایی در تحمل وزن

در شکستگی مچ پا تحمل و انداختن وزن بدن روی مچ پایی که دچار شکستگی شده معمولاً غیرممکن یا بسیار دردناک است. این مساله در خصوص شکستگی های فشاری استثناء است ، در این نوع شکستگی اگرچه تحمل فشار وزن احتمالاً دردناک است اما درد همچنان قابل تحمل می باشد.

حساسیت به لمس در شکستگی استخوان مچ پا

در شکستگی مچ پا نقاط خاصی دچار حساسیت نسبت به لمس می شوند که پزشکان در معاینه زیر و اطراف مچ و ساق پا آن ها را آنالیز می نمایند. بیشتر شکستگی های مچ پا باعث ایجاد حساسیت در یکی از این منطقه ها می شوند که این مسئله در دررفتگی های شدید مچ پا کمتر اتفاق می افتد ، و بنابراین می تواند روش مناسبی برای این باشد که چه صدماتی به تصویربرداری با تصویراشعه ایکس نیاز دارند.

بد شکل شدن

اگر ظاهر مچ پا نه فقط به دلیل کبودی، بلکه به دلیل اینکه ظاهر پا حالتی پیچ خورده یا جا به جا شده پیدا کند، عجیب یا نادرست به نظر برسد احتمالا مچ پا دچار شکستگی شده است. این یک مشکل بسیار جدی است، زیرا وقتی استخوان ها از محل خود خارج شوند عصب ها و رگ های خونی ممکن است گیر بیافتند. ارزیابی و رسیدگی فوری به شرایط شکستگی اهمیت زیادی دارد.1

درمان دررفتگی مچ پا

در صورتی که دررفتگی مچ پا با شکستگی استخوان تیبیا یا تالوس همراه باشد، می تواند یک آسیب جدی به شمار آید. اغلب بیماران به مدت چندین هفته قادر به راه رفتن نیستند و عدم درمان صحیح می تواند منجر به بدشکلی مچ پا و بعلاوه درد طولانی مدت گردد. انتخاب روش درمان به نوع دررفتگی که می تواند جزئی یا کامل باشد و به شکسته شدن یا نشدن استخوان های مچ پا بستگی دارد.

سرما درمانی

دررفتگی مچ پا، چه جزئی باشد و چه کامل، عارضه ای بسیار دردناک است. شدت درد اغلب به دلیل خونریزی زیرپوستی است. اگر بلافاصله بعد از وارد آمدن ضربه، یک کیسه یخ روی مچ پا قرار داده گردد، خونریزی زیرپوستی تا حد زیادی کاهش می یابد.

یخ گذاشتن باید به مدت 72 ساعت همچنان ادامه یابد. کیسه یخ باید به مدت 5 تا 10 دقیقه روی مچ پا قرار داده گردد، سپس برداشته و کمی بعد دوباره گذاشته گردد. سرما درمانی به کاهش درد و بعلاوه جلوگیری از خونریزی و متورم شدن مچ پا یاری می نماید. با کاهش خونریزی و تورم، زمان بهبودی تسریع می یابد.

گرمادرمانی

گرمادرمانی شامل استفاده از پدهای گرم نماینده یا اعمال مستقیم دستگاه مادون قرمز بر روی مفصل مچ پا است. گرمادرمانی برای درد مزمن و دردهایی که برای مدت زمان طولانی تسکین نیافته اند، توصیه می گردد. گرمادرمانی اغلب به بهبود گردش جریان خون یاری می نماید. در 2 تا 3 هفته ابتدایی دررفتگی مچ پا، نباید از گرما درمانی استفاده کرد.

درمان دررفتگی مچ پا با جااندازی بسته

نیمه دررفتگی یا دررفتگی جزئی مچ پا با روش جااندازی بسته با موفقیت قابل درمان است. در بیماران لاغر این روش بسیار کارآمد است و استخوان های جابجا شده را به موقعیت طبیعی خود بازمی گرداند. جااندازی دررفتگی مچ پا در بیماران چاق، اغلب کاری سخت است. جااندازی بسته برای بیمارانی که یک شکستگی جزئی و پایدار (استخوان خرد نشده باشد) در استخوان تیبیا، فیبولا یا تالوس دارند، اغلب با موفقیت انجام می گردد.

اگر شکستگی استخوان مچ پا جزئی یا کامل و بعلاوه باعث خرد شدن استخوان شده باشد، روش جااندازی با شکست روبرو می گردد. جااندازی بسته اغلب تحت بیهوشی عمومی انجام می گردد.

اگر این کار تحت بی حسی انجام گردد ممکن است شکست بخورد زیرا محتمل است عضلات اندکی شُل شوند و یا برعکس سفت بمانند و اصلاً آزاد و شُل نشوند. این روش در اتاق جراحی و تحت بی هوشی عمومی انجام خواهد شد. اگر روش جااندازی بسته باخت، اغلب در پی آن جااندازی باز (برش پوست و عمل باز) انجام خواهد شد.

بستن مچ پا با گچ و بریس های (مچ بند) طبی

بلافاصله بعد از جااندازی بسته، مفصل مچ پا در گچ یا بریس قرار داده می گردد. گچ یا بریس باید به مدت 4 تا 6 هفته باقی بماند و باز نگردد. بعد از گذشت 2 هفته و 4 هفته، پزشک مچ پا را معاینه می نماید تا ببیند مفصل به جای خود بازگشته یا خیر. اگر دررفتگی پیچیده باشد یا دوباره مچ پا پیچ بخورد، برای درمان آن باید از روش جااندازی باز و عمل جراحی استفاده کرد.

درمان دررفتگی مچ پا با درمان فیزیکی

بعد از اینکه دررفتگی مچ پا بهبود یافت، به بیمار توصیه می گردد که درمان های فیزیکی را دنبال کند. معمولاً بعد از یک عدم تحرک طولانی مدت، عضلات پا و ساق پا ضعیف و خشک می شوند. مفصل مچ پا نیز بعد از عمل جراحی و عدم تحرک طولانی مدت (به دلیل استفاده از گچ یا بریس)، سفت می گردد. درمان فیزیکی به بازیابی عضلات ساق پا و بعلاوه بهبود حرکت مفصل مچ پا یاری می نماید.3

پینوشتها

1.www.aptclinic.ir

2.www.drdr.ir

3.www.armaniclinic.ir

منبع: راسخون