بیوگرافی علی حاتمی ، کارگردان برجسته ایرانی - وبمستر وبلاگ

بیوگرافی علی حاتمی

علی حاتمی کارگردان، فیلم نامه نویس و تهیه کننده سینما بود که در تاریخ 23 مرداد 1323 در تهران به دنیا آمد. حاتمی در جایی به دنیا آمد شبیه همان جایی که رضا خوشنویس در هزاردستان به مفتش آدرس می دهد؛ خیابان شاهپور، خیابان مختاری، کوچهٔ اردیبهشت.

مادر وی خانه دار بود و پدرش سمت صفحه آرا در یک چاپخانه را داشت و دومین فرزند ذکور خانواده بود. علی حاتمی حداقل 15 فیلم بلند سینمایی و مجموعه تلویزیونی ساخته است.

شوق نمایشنامه نویسی پای او را به تماشاخانه های لاله زار باز کرد و در آن جا مسحور بازی هنرمندانه جعفر توکل شد و آروز می کرد روزی برسد که توکل در نمایشی به کارگردانی خود او بازی کند. زمانی که وی در کلاس نهم تحصیل می کرد برای آموختن اصول اولیه نمایشنامه نویسی به هنرستان هنرپیشگی تهران می رفت؛ پس از آن به هنرستان آزاد هنرهای دراماتیک رفت.

ورود به دنیای هنر

حاتمی نخستین نمایشنامه اش را با عنوان دیب (دیو) نوشت و در اردیبهشت ماه 1344 با حضور بچه ها در تالار نمایش هنرهای دراماتیک به مدت 3 شب اجرا کرد. همچنین اولین اثر سینمایی حاتمی در سال 1348 با عنوان حسن کچل ساخته شد و آخرین فیلم نیمه تمامش با نام دنیا پهلوان تختی که یکی از عظیم ترین پروژه های سینمایی او بعد از مجموعه هزاردستان بود، به علت مرگ ناشی از بیماری سرطان نافرجام ماند. پس از مرگش نیز دو فیلم مبتنی بر هزاردستان با تدوین واروژ کریم مسیحی (به نام های کمیته مجازات و تهران روزگار نو) ساخته شد.

پس از پیروزیت حسن کچل، حاتمی از تئاتر فاصله گرفت و توانایی های خود را معطوف به سینما کرد. او بلافاصله بعد از حسن کچل فیلم طوقی (1349) را ساخت. فیلم بعدی حاتمی با نام بابا شمل (1350)، بازگشتی بود به سینمای ریتمیک و موزیکال مورد علاقه حاتمی و درباره لوطی و لوطی گری. حاتمی در سال 1351 فیلم ساز پرکاری بود و سه فیلم در کارنامه خود ثبت کرد، فیلم های قلندر، ستارخان و خواستگار.

حاتمی سپس به تلویزیون رفت و دو سریال داستان های مولوی (1352) و سلطان صاحبقران (1354) را ساخت.

در سال 1356 با پنج سال فاصله، حاتمی فیلم سوته دلان را ساخت. بسیاری از منتقدان سوته دلان را مهم ترین و کامل ترین فیلم حاتمی در قبل از انقلاب می دانند. در این فیلم هماهنگی کاملی بین فرم و محتوا وجود دارد.

علی حاتمی در کنار همسر و دخترش (لیلا حاتمی)

پس از اتمام سوته دلان حاتمی مشغول نوشتن فیلمنامه سریال هزاردستان شد که ابتدا جاده ابریشم نام داشت. حاتمی برای نوشتن متن این سریال راهی فرانسه شد و موهای خود را از ته تراشید تا رویش نگردد به خیابان برود و فقط مشغول نوشتن فیلمنامه باشد. وی بارها این متن را بازنویسی کرد و حتی گفته می گردد تعداد بازنویسی های این متن به بیش از 10 بار رسیده است. ساخت این سریال در سال 1358 کلید خورد و هشت سال طول کشید تا خاتمه هزاردستان به آنتن تلویزیون برسد. علی حاتمی برای فراوری این سریال دست به ساخت تهران قدیم زد و حاصل کار او به عنوان یک شهرک سینمایی برای تلویزیون و سینمای ایران باقی ماند.

حاجی واشینگتن (1361)، نخستین فیلم حاتمی بعد از انقلاب اسلامی بود. جاجی واشینگتن، ماجرای اولین سفیر ایران در آمریکا را روایت می نماید. این فیلم در سال 1361 فقط اجازه نمایش در جشنواره فجر را پیدا کرد و بعد از آن توقیف بود و در زمان حیات علی حاتمی اجازه نمایش پیدا نکرد. خاتمه در سال 20 خرداد 1377 به نمایش عمومی درآمد و چندین بار از تلویزیون پخش شد.

در سال 1362 حاتمی، کمال الملک، فیلمی بر مبنای زندگی نقاش عظیم ایرانی و رابطه اش با شاه و دربار قاجار را ساخت. حاتمی سعی نموده در این فیلم، هم بعد تاریخی و هم بعد بیوگرافیک فیلم را حفظ کند و با تکیه بر رابطه حکومت با یک هنرمند به ضعف ها و چاش های فرهنگی و هنری در آن موقع بپردازد. این فیلم بهره مند از بازی خوب بازیگرانش است که هر یک بازی های خوب و ماندگاری از خود به جای گذاشته اند.

پس از ساخت جعفر خان از فرنگ برگشته بر اساس نمایشنامه ای به همین نام از حسن مقدم، حاتمی در سال 1368 فیلم مادر را ساخت. فیلم بعدی حاتمی، دلشدگان بود که در سال 1370 ساخت.

سبک

درون مایه تمامی آثار حاتمی بر اساس ویژگی های قومی و انسان های رشد یافته در این باورها و اعتقادات، شکل گرفته است. شخصیت آثار او اغلب شبیه ترین افراد به خصلت و باورهای قومیت های ایرانی هستند. حاتمی که تقریبا تمامی آثارش را بر اساس فیلم نامه هایی از خودش ساخته در انتقال فضا، زمان و شرایط اجتماعی دوره تاریخی که در فیلمش به تصویر کشیده، بسیار پیروز بوده است. دیالوگ های فیلم های او بسیار درخشان و قابل توجه هستند و در سینمای ایران اگر بی نظیر نباشند حتما کم نظیر هستند. مجموعه های تلوزیونی علی حاتمی سلطان صاحبقران و هزاردستان نیز به اندازه آثار سینمایی اش مورد توجه بسیار قرار گرفتند.

فعالیت های هنری علی حاتمی

• حسن کچل (1348)
• طوقی (1349)
• باباشمل (1350)
• قلندر (1351)
• خواستگار (1351)
• ستارخان (1351)
• سوته دلان (1356)
• حاجی واشینگتن (1361)
• کمال الملک (1362)
• جعفرخان از فرنگ برگشته (1366)
• مادر (1368)
• دلشدگان (1370)
• دنیا پهلوان تختی (1373)
• کمیته مجازات (1377)
• تهران روزگار نو (1378)

• جنگل و آشپزی (1346)
• داستان های مولوی (1352)
• سلطان صاحبقران (1354)
• هزاردستان (1358-1366)

مستند سازی علی حاتمی

مستندی سه گانه به کارگردانی الهام قره خانی و امیرمهرتاش مهدوی می باشد که فراوری آن از سال 1378 شروع و در سال 1383 خاتمه یافت.

مستند آن معلم بی استاد به تهیه کنندگی و کارگردانی سید وحید حسینی و محدثه گلچین عارفی در سال 1395 به یاد علی حاتمی ساخته شده است. نام این فیلم از مقاله ای از بهرام بیضایی به یاد حاتمی می آید که پس از مرگ حاتمی در مجله فیلم چاپ شد.

درگذشت علی حاتمی

علی حاتمی در تاریخ 15 آذرماه 1375 در اثر سرطان درگذشت. پیکر وی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد. بر روی سنگ مزار وی یکی از ماندگارترین دیالوگ های فیلم حاجی واشنگتن نقش بسته: آیین چراغ خاموشی نیست.

منبع: setare.com