صداوسیما از فوتبال چند هزار میلیارد عایدی دارد؟ - وبمستر وبلاگ

به گزارش فرهیختگان، کادر هایی که فارغ از بی احترامی به چشم های مخاطبان میلیونی مثلا قرار است مانع از دریافت سهم تبلیغات محیطی این دو باشگاه شوند. در این سه هفته شاهد تهدیداتی هم مانند جلوگیری از ورود دوربین صداوسیما به استادیوم ها بوده ایم. تهدیداتی که البته رنگ عمل به خودشان ندیدند و در به روی همان پاشنه قبلی است. در اینکه فوتبال در کشور ما ورزش محبوبی است کسی شک ندارد و طبق آمار سازمان صداوسیما پخش این رشته از تلویزیون هم هواداران فراوانی دارد و بخش عمده ای از همین مخاطبان فعلی تلویزیون هم به علت پخش مسابقات فوتبال است.

ازسوی دیگر می دانیم که یکی از منابع عایدیی باشگاه ها در همه جای دنیا، حق پخش تلویزیونی است. موردی که در کشور های دیگر حل شده و در یک فرآیند تعاملی این اتفاق صورت می گیرد و استفاده از شیوه ها و تکنولوژی های تازه، این فرآیند را برای مخاطبان مجذوب نماینده تر و برای باشگاه ها و رسانه، سودآورتر می نماید.

اجازه بدهید شما را با یک عدد شگفت انگیز آشنا کنیم؛ سایت Sportscriber نوشته که در فصل 2021-2020 منچسترسیتی 153 میلیون پوند از حق پخش بازی هایش به دست آورده و لیورپول هم 151 میلیون پوند و منچستریونایتد بدون رونالدو هم، 148 میلیون پوند به دست آورده بودند. کافی است بدانید که قیمت پوند روز آدینه حدود 35 هزار تومان، رقمی که حدودا عاید هرکدام از این تیم ها می گردد در حدود 5 هزار میلیارد تومان است. حالا شاید بتوانید اهمیت حق پخش بازی های فوتبال را درک کنید. این رقم، تنها بخشی از منابع عایدیی باشگاه های فوتبال دنیا است.

آنقدر درباره حق پخش تلویزیونی در رسانه های عمومی و فضای مجازی حرف زده شده که احتمالا بدانید به طور کلی سه نوع حق پخش تلویزیونی به نام های حق پخش زنده، حق پخش غیرزنده (که در این نوع حق پخش، زمان گذشته از ساعت این بازی ها عامل مهمی برای قیمت گذاری است) و حق پخش خلاصه یا صحنه های مهم بازی وجود دارند.

جالب است بدانید آن دسته از شبکه های خبری که حق پخش نوع سوم را نخریده باشند، حتی گل های بازی ها را هم نمی توانند پخش نمایند و باید تنها به نشان دادن چند عکس یا حتی صرفا درج نتایج اکتفا نمایند و اینجا جایی است که می توانیم شاکر باشیم! شبکه ای که حق پخش یک مسابقه ورزشی زنده را خریده باشد، حق پخش بازی ها را به دو شکل دیگر دارد. آن ها علاوه بر بازار های داخلی، فدراسیون ها و سازمان های لیگ فوتبال می توانند حق پخش مسابقات شان را در بازار های خارجی به صورت جداگانه بفروشند.

حالا بیایم سراغ ماجرای حق پخش بازی های لیگ خودمان. براساس قانون بودجه سال99 عایدی حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی باید به نسبت 30 به 70 بین وزارت ورزش وجوانان و سازمان صداوسیما تقسیم گردد. البته این نسبت خود محل مناقشه است و طی دوسال گذشته کوشش وزارت ورزش برای بیشتر کردن سهمش حداقل تا 50 درصد، بی نتیجه مانده است.

براساس قانون بودجه سال1400، عایدی حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی 150میلیارد تومان برآورد شده بود که با همان نسبت 30 به 70، سهم وزارت ورزش وجوانان از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی برابر 45میلیارد تومان محاسبه می گردد و مطابق قانون بودجه، در امسال صداوسیما باید این مبلغ را به ورزش ایران پرداخت می کرد.

بعلاوه در لایحه بودجه سال1401، عایدی حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی 315میلیارد تومان برآورد شده که بازهم با همان نسبت 30 به 70، سهم وزارت ورزش معادل 94.5میلیارد تومان و سهم صداوسیما معادل 220.5میلیارد تومان می گردد. برنامه فوتبال برتر به تاریخ بیست ودوم مرداد سراغ این دعوای قدیمی رفت. این برنامه بدون حضور هیچ کارشناسی و بیشتر در واکنش به نامه روز قبل باشگاه های استقلال و پرسپولیس بود که خطاب به پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما خواستار رعایت بعضی از حقوق دو باشگاه شده بودند.

مجری برنامه مدعی شد که سازمان صداوسیما براساس بند پ ماده 92 قانون برنامه ششم توسعه به وظایف خود درقبال فوتبال عمل نموده و به اصطلاح حق پخش باشگاه ها را پرداخت نموده است. استناد میثاقی به قانونی بود برخلاف نظر وزارت ورزش در زمان مسعود سلطانی فر که به تصویب مجلس رسیده بود. براساس بند ط تبصره9 و به استناد بند پ ماده92 قانون برنامه ششم توسعه، وزارت ورزش وجوانان و سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مکلفند عایدی های تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی را به ردیف عایدیی شماره140184 نزد خزانه داری کل کشور واریز نمایند.

در همین روز، مصطفی محمدی، رئیس مرکز طرح، برنامه و بودجه صداوسیما گفت عایدی های ناشی از حق پخش در دوسال گذشته به خزانه واریز شده و به زودی بخش اول این عایدی ها در سال1401 نیز به حساب خزانه واریز خواهد شد. این جملات به معنی اتمام ماجرا نبود. صادق درودگر به عنوان نماینده سازمان لیگ به شبکه خبر رفت و با نماینده صداوسیما مناظره کرد و درباره ارقام ادعایی، صحبت های تازه ای عنوان کرد.

او در این برنامه گفت وزارت ورزش در سال 1400، هفت ونیم میلیارد تومان از سازمان برنامه وبودجه دریافت نموده که اگر قرار باشد این مبلغ به صورت مساوی بین فدراسیون ها تقسیم گردد، هر فدراسیون 140 میلیون تومان دریافت خواهد نمود! با صحبت های درودگر معین شد که ادعای مجری برنامه فوتبال برتر و رئیس مرکز طرح برنامه مبنی بر اینکه حق پخش باشگاه ها پرداخت شده، درست است، اما آیا رقم پرداختی هم صحیح است؟ هر فدراسیون 140 میلیون تومان؟ به جز رشته فوتبال و کمی والیبال و کشتی، کدام رشته ها می توانند پیش از پخش بازی هایشان، آگهی جذب نمایند؟ این رقم ها در مختصات ارقام نقل وانتقالات فوتبالی نیست.

امسال، چند فوتبالیست با رقم هفت ونیم میلیارد قرارداد بستند؟ موضوع مجذوب نماینده شد. دعوا بر سر رقم هایی است که این وسط جذب شده و چاه نفتی به نام فوتبال که هنوز هم عایدی دارد و البته که عایدی قابل اعتنایی است. صداوسیما براساس کدام قانون هفت ونیم میلیارد پرداخت نموده و مدعی است که حق فوتبال را در یک سال پرداخت نموده است؟ عایدی واقعی باشگاه های استقلال و پرسپولیس از پخش تلویزیونی چقدر است؟ تعرفه های تلویزیون برای آگهی های بازی های زنده این دو تیم در لیگ چقدر است؟ با ما همراه شوید تا بدانید آیا این دعوا آنقدر ها که می گویند اهمیت دارد یا خیر و صحبت از رد و بدل شدن چه ارقامی است؟

تعرفه ها؟ چه زیاد شد...

با نگاهی به سایت روزنه ارتباط می توانید به مقدار رقم تعرفه های تبلیغاتی در برنامه های رادیویی و تلویزیونی دست پیدا کنید. تعرفه شبکه های مختلف تلویزیونی در این سایت قابل رویت و در دسترس عموم است. براساس اعداد منتشرشده در این سایت، میانگین هزینه هر ثانیه تبلیغ در شبکه سه حدود 157,778,775 تومان است. عدد را کامل و بدون گردکردن آوردیم تا شائبه ای ایجاد نگردد. لازم نیست یک بار دیگر این عدد را بخوانید، درست است؛ به تومان است و می گردد حدودا یکصدوپنجاه وهشت میلیون تومان. موافقم، عدد قابل توجهی است.

جالب اینکه این رقم، تابستان سال گذشته، 33 میلیون تومان بوده است؛ تقریبا 5 برابر شده. اهمیت این عدد در این است که ما آن را در محاسبات خودمان، کف رقم تعرفه ها در نظر می گیریم. اجازه دهید به بقیه اعداد لیست تعرفه های شبکه سه سیما نگاهی بیندازیم. برنامه فوتبال برتر که پخش زنده مسابقات لیگ را پوشش می دهد هم مورد مناسبی است.

تعرفه هزینه تبلیغ هر ثانیه برای برنامه فوتبال برتر، 294,637,500 تومان در نظر گرفته شده است. مبلغی در حدود سیصدمیلیون تومان برای یک ثانیه. این را بدانید که این عدد در تابستان سال قبل در حدود 143 میلیون تومان بوده است؛ تقریبا دوبرابر. اگر شما هم به هفت ونیم میلیارد تومان پرداختی تلویزیون هم فکر می کنید حق دارید. ما هم به همان عدد فکر می کردیم.

31 هزار میلیارد؟

در گزارش شهریورماه سال گذشته با عنوان مورد عجیب عایدی های پخش فوتبال مبنای محاسبه را حدود 30 دقیقه آگهی شامل، قبل، بین دو نیمه و پس از بازی قرار دادیم. در اینجا همچون سال گذشته به زیرنویس ها، لوگوی تبلیغی گوشه کادر و آگهی تقدیمی کاری نداریم. امسال استقلال و پرسپولیس کمتر از 80 بازی محاسبه شده سال قبل بازی دارند و بازی های آسیایی و سوپرجام را از آن کم کردیم. با احتساب صرفا بازی های لیگ و حداقل یک بازی از جام حذفی هرکدام از این دو تیم 30 بازی و در مجموع 60 بازی برگزار می نمایند که از تلویزیون پخش زنده می گردد. خب حالا برویم سراغ اصل مطلب. 60 بازی را ضرب در 30 دقیقه آگهی می کنیم. عدد 108 هزار ثانیه به دست می آید.

حالا این عدد را ضرب در میانگین تعرفه های شبکه سه می کنیم و عدد 16,956,000,000,000 به دست می آید. حق دارید، خواندنش کمی سخت است. اجازه دهید این بار عدد 108 هزار ثانیه را ضرب در میانگین تعرفه برنامه فوتبال برتر کنیم. عدد به دست آمده هم عجیب وغریب است. 31,752,000,000,000 تومان رقم قابل توجهی است. می گردد در حدود 31 هزار میلیارد تومان برای 60 بازی و فقط پخش زنده آنها. اجازه دهید برگردیم به عددی که سازمان صداوسیما مدعی است به خزانه واریز نموده است. هفت ونیم میلیارد تومان بود؟ من و شما هم اگر جای مدیران این دو تیم بودیم، هم کوشش می کردیم حق مان را بگیریم و هم از این حق ضایع شده فریادمان بلند می شد و گوش فلک را کر می کرد.

ازسوی دیگر شاید اگر شما هم جای سازمان صداوسیما بودید کادر را از این کوچک تر می کردید و تمام کوشش تان را به طرق مختلف می کردید که دست تان از این چاه نفت بدون زحمت، بریده نگردد.

عایدی این برنامه ها هم نوش جونتون

مبنای محاسباتی ما صرفا برنامه فوتبال برتر است. دوستان رسانه ای و مخاطبان جدی فوتبال، بهتر می دانند که برنامه هایی مانند ورزش ومردم، فوتبال برتر دوشنبه ها، شب های فوتبالی شبکه ورزش، استادیوم شبکه پنج و برنامه تحلیلی شبکه خبر هم برمبنای مسابقات لیگ برتر و معینا همین دو تیم استقلال و پرسپولیس، ادامه حیات می دهند و تعرفه های تبلیغات این برنامه ها هم قابل مشاهده و محاسبه است. مقدار تبلیغات و عایدی حاصل از این برنامه ها را در این گزارش به حساب نیاوردیم، اما حواس مان هست که عدد خروجی این تبلیغات حدودا چقدر می گردد و سوال مان این است که سهم آن دو تیم چگونه لحاظ می گردد و آیا پرداخت می گردد یا خیر؟ حتما برنامه های دیگری با موضوع فوتبال در شبکه های مختلف روی آنتن می رود که قرار نیست در این گزارش به آن ها بپردازیم.

به جای این ها باید سریال می ساختیا

نکته قابل تامل دیگر درباره پخش زنده بازی های استقلال و پرسپولیس این است که تلویزیون اگر بخواهد برنامه ای با این حجم از مخاطب در این ساعات بسازد باید چندصدمیلیارد تومان برایش کنار بگذارد. مدیران تلویزیون بهتر می دانند که ساختن برنامه یا سریالی که بتوانند مقدار مخاطبی در حد بازی های این دو تیم داشته باشند کار سخت و هزینه بری است. این سریال ها و برنامه ها حتما در لیست الف قرار می گیرند و جدا از بخش ایجابی وجود فوتبال ها باید به نبودن شان هم فکر کرد.

خلأ این 60 بازی را باید برنامه های مجذوب نماینده پر کند و احتساب هزینه های آن ها هم می تواند به مدیران تلویزیون تلنگر دیگری بزند و آن ها را وادار به تجدیدنظر در پرداخت آن هفت ونیم میلیارد کند. آیا همین مخاطبان فعلی تلویزیون را هم فوتبال های داخلی و خارجی نگه نداشته است؟ دست کم بخش زیادی از این مخاطبان را.

90 درصد تخفیف؟ باشه

آن 31 هزار میلیارد تومان عایدی تلویزیون از بازی های استقلال و پرسپولیس را یادتان است؟ درباره تبلیغات تلویزیونی، امری به نام تخفیف وجود دارد. نکته ای که مدیران بازرگانی در رد رقم های مطرح شده بیان می نمایند. حالا بیایید تصور کنید که مثلا 90 درصد از این 31 هزار میلیارد تومان هم به شرکت ها تخفیف داده اند (حواس مان به تهاتر بین سازمان و شرکت ها هم هست) با احتساب این تخفیف فوق العاده و عجیب وغریب، به عدد سه هزار میلیارد تومان می رسیم. بازهم عدد کمی نیست.

از این سه هزار میلیارد تومان، سهم کل ورزش ایران، هفت ونیم میلیارد تومان می گردد؟ با استناد به کدام قانون؟ صداوسیما حق دارد بی خیال این چاه نفت بدون زحمت نگردد و دست به هر ریسمانی بزند برای تصاحبش. با این رقم ها، واقعا حق مخاطبان تلویزیون است که تصاویر غیراستاندارد و کوچک ببینند؟ کسی یا جایی باید ورود کند و تکلیف را برای همواره روشن کند. این عدد ها کجا می فرایند و اگر واقعی نیست اعداد واقعی از طرف صداوسیما به طور شفاف گفته گردد.

خلاصه اینکه طبق تعرفه رسمی صدا و سیما تنها برای پخش زنده 60 بازی سرخابی ها در فصل جاری تلویزیون بیش از 31 هزار میلیارد تومان عایدی دارد حالا فرض کنید تلویزیون برای جذب آگهی بیشترچوب حراج به آنتن خودش بزند، فرضا 90 درصد یعنی تنها 10 درصد از عایدی ممکن را کسب کند رقم ناقابل 3 هزار میلیارد تومان در این جدول تعرفه رسمی هر ثانیه آگهی بازرگانی در شبکه سه را برای امسال مشاهده می کنید، دقت کنید ردیف برنامه فوتبال برتر که مسئول پخش مستقیم باز یهای لیگ برترفوتبال ایران است چقدراعلام شده است.