کشف تازهٔ دانشمندان: چگونه مغز ما بر ترس های غریزی غلبه می نماید - وبمستر وبلاگ

اکنون، گروهی از پژوهشگران در بریتانیا توانسته اند سازوکار مغز را در فرایند غلبه بر ترس شناسایی نمایند؛ فرآیندی که به مغز یاری می نماید تشخیص دهد کدام تهدیدهای غریزی، واقعاً تهدید نیستند. این تحقیق درک نوی از ساختارهای عصبی ما ارائه می دهد و امید تازه ای برای درمان اختلالات مرتبط با ترس به وجود آورده است.

آزمایشگاهی برای شبیه سازی خطرهای بی خطر

در این پژوهش، گروهی از دانشمندان روی حدود 100 موش آزمایش انجام دادند. آن ها با استفاده از یک تهدیدِ بصری مصنوعی، شرایط خطر را شبیه سازی کردند: سایه ای در حال توسعه که حملهٔ یک پرندهٔ شکارچی را تداعی می کرد. در ابتدا، موش ها طبق غریزهٔ بقا، بلافاصله به پناهگاه فرار می کردند. اما بعد از 30 تا 50 بار تکرارِ بدون پیامد، واکنششان تغییر کرد.

موش ها به تدریج یاد گرفتند که این تهدید واقعی نیست و از واکنش اولیهٔ خود دست کشیدند. آن ها بدون ترس به جست وجو ادامه دادند و دیگر از سایه نگریختند. این تغییر رفتاری نشان داد که مغز آن ها پیروز به فروکاهیدن ترس شده است؛ یعنی توانسته تفاوت میان ظاهر خطرناک و واقعیت بی خطر را تشخیص دهد. این پژوهش گام مهمی در فهم نحوهٔ شکل گیری یادگیری آرامش در مقابل ترس های غیرواقعی محسوب می گردد.

آنالیز دقیق مغز برای کشف ردپای یادگیری

برای شناسایی بخش هایی از مغز که در این فرایند نقش داشتند، پژوهشگران از پروب های سیلیکونی (Silicon Probes) برای ثبت فعالیت های عصبی موش ها استفاده کردند. نتیجهٔ حیرت انگیز بود: بخشی به نام هستهٔ زانویی شکمی یا ventrolateral geniculate nucleus که پیش تر کمتر مورد توجه قرار گرفته بود، محل ذخیره سازی این خاطرات نو بود.

پیش تر تصور می شد بخش هایی مانند قشر بینایی (Visual Cortex) مسئول اصلی این نوع یادگیری اند، اما این تحقیق نشان داد که اگرچه قشر بینایی برای شناسایی تهدید ضروری ست، ذخیره سازی حافظهٔ نو در بخش vLGN اتفاق می افتد. این ناحیه، در واقع بین قشر مخ (Neocortex) که تهدید را تشخیص می دهد و ساقهٔ مغز (Brain Stem) که واکنش فوری را فعال می نماید، واقع شده است. کشف این محل ذخیره سازی، دروازه ای نو به درک یادگیری انعطاف پذیر مغز و حافظهٔ ترس زدایی می گشاید.

امید تازه برای درمان اختلالات مرتبط با ترس

کشف مکانیزم دقیق مغز در غلبه بر ترس، تنها جنبهٔ تئوریک ندارد، بلکه می تواند در آینده ای نزدیک به درمان هایی عملی منجر گردد. اگر پژوهشگران بتوانند ساختارهایی را که در این فرآیند درگیر هستند، در مغز انسان نیز شناسایی نمایند، می توان روش هایی نوین برای درمان اختلالاتی چون اضطراب و PTSD ارائه داد.

درمان هایی مانند تحریک عمیق مغز (Deep Brain Stimulation)، فراصوت متمرکز (Focused Ultrasound)، یا داروهای هدفمند، می توانند این نواحی را به گونه ای تحریک نمایند که یادگیری آرامش ممکن گردد. پژوهشگران بعلاوه دریافته اند که بعضی انتقال دهنده های عصبی (Neurotransmitters)، با آزاد شدن در ناحیهٔ vLGN، به مغز یاری می نمایند تا ترس های کهنه و بی اساس را فراموش کند.

این یعنی، نه تنها می توان حافظهٔ ترس را به روزرسانی کرد، بلکه شاید بتوان روزی ترس های فلج نماینده را از مغز پاک کرد. داروهایی که مستقیماً روی این ناحیه اثر بگذارند، می توانند راه تازه ای برای درمان مؤثرتر و کم عارضه تر اختلالات روانی باز نمایند.

منیع